Komitet Nauk Fizjologicznych i Farmakologicznych

Władysław Lasoń ukończył w roku 1980  studia wyższe na Wydziale Farmaceutycznym (kierunek analityka farmaceutyczna) Akademii Medycznej w Krakowie i w tym samym roku został przyjęty na Studium Doktoranckie w Instytucie Farmakologii PAN (IF PAN), gdzie pracuje do chwili obecnej. W 1984 r. uzyskał stopień doktora nauk przyrodniczych, doktora habilitowanego w zakresie biologii medycznej – neurofarmakologii w 1993 r.,  a tytuł profesora nauk medycznych w 2001 r. Staże podoktorskie odbył m.in. w Zakładzie Anatomii i Biologii Komórki,  School of Medicine, East Carolina University, USA  i Uniwersytecie w Nijmegen (Holandia). W latach 1993–2020 kierował Zakładem Endokrynologii (późniejsza nazwa: Zakład Neuroendokrynologii Doświadczalnej). Ponadto w latach 2009–2014 prowadził zajęcia dydaktyczne na stanowisku profesora nadzwyczajnego w Zakładzie Gospodarki Lekiem w Instytucie Zdrowia Publicznego, Wydział Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum. Zainteresowania badawcze Władysława Lasonia dotyczą mechanizmów działania leków ośrodkowego układu nerwowego oraz neurobiologicznego podłoża procesów neurodegeneracyjnych, uzależnień lekowych, padaczki,  depresji i schizofrenii. Jest współautorem ponad 250 prac oryginalnych i przeglądowych, opublikowanych w czasopismach naukowych z listy filadelfijskiej oraz 4 rozdziałów książkowych. W latach 1997–2017  był redaktorem naczelnym czasopisma Polish Journal of Pharmacology/ Pharmacological Reports. Jest wiceprzewodniczącym Rady Naukowej IF PAN, członkiem Rady Naukowej Instytutu Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego PAN, przewodniczącym Komitetu Nauk Fizjologicznych i Farmakologicznych PAN, członkiem Komitetu Neurobiologii PAN i byłym przewodniczącym Polskiego Towarzystwa Farmakologicznego. Pełnił  funkcję dyrektora  IF PAN w latach 2017–2020. Działalność badawcza i organizacyjna na rzecz nauki prof. W. Lasonia została uhonorowana m.in.  Nagrodą Zespołową Wydziału Nauk Medycznych PAN, Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi, Indywidualną Nagroda Naukową PAU im. Mikołaja Kopernika – Fundacji Miasta Krakowa w dziedzinie medycyny oraz Nagrodą Zespołową Wydziału Lekarskiego PAU im. Tadeusza Browicza.

Barbara Malinowska jest absolwentką Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego. Cała Jej kariera naukowa związana jest z Wydziałem Farmaceutycznym z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, gdzie uzyskała stopnie doktora (1988 r.; promotor prof. Włodzimierz Buczko) i doktora habilitowanego (1995 r.), a tytuł profesora otrzymała w 2000 r. Początkowo pracowała w Zakładzie Farmakodynamiki, a od 1998 r. jest kierownikiem Zakładu Fizjologii i Patofizjologii Doświadczalnej. W latach 1991-1992 odbyła staż naukowy u prof. Manfreda Götherta i prof. Eberharda Schlickera w Instytucie Farmakologii i Toksykologii Uniwersytetu w Bonn w ramach niemieckiego stypendium Fundacji Alexandra von Humboldta.

Główną tematyką badawczą prof. B. Malinowskiej jest fizjologia, patofizjologia i farmakologia układu krążenia w tym określenie znaczenia układu (endo)kannabinoidowego, szeregu receptorów presynaptycznych oraz atypowych receptorów β-adrenergicznych w regulacji tego układu.

Prof. B. Malinowska od 2012 jest wiceprzewodniczącą Komitetu Nauk Fizjologicznych i Farmakologicznych PAN. W latach 2008-2014 była wiceprezesem Polskiego Towarzystwa Fizjologicznego, a w latach 1995-1998 sekretarzem generalnym Polskiego Towarzystwa Farmakologicznego. Ponadto jest członkiem Niemieckiego Towarzystwa Farmakologii Doświadczalnej, Klinicznej i Toksykologii (DGPT), Międzynarodowego Towarzystwa Badań nad Kannabinoidami (ICRS), Brytyjskiego Towarzystwa Farmakologicznego, Sekcji Kardiologii Ekspermentalnej Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego oraz Societas Humboldtiana Polonorum. Była przewodniczącą (2000-2015), wiceprzewodnicząca (2016-2019) i członkiem (2019-2022) Lokalnej Komisji Etycznej ds. Doświadczeń na Zwierzętach. Prof. B. Malinowska jest laureatką wraz z prof. Eberhardem Schlickerem pierwszej Nagrody Copernicus przyznanej przez Fundację na Rzecz Nauki Polskiej (FNP) oraz Niemiecką Fundację Badawczą (DFG) za współpracę polsko-niemiecką oraz indywidualnej Nagrody Wydziału Nauk Medycznych PAN za odkrycie nowego typu receptora β-adrenergicznego w sercu. Prof. B. Malinowska jest autorem 130 publikacji i promotorem 17 prac doktorskich. Jej pracy naukowej przyświecają mentorskie słowa prof. Manfreda Götherta: “Being a scientist is not only a profession. It is a lifestyle”.

Katarzyna Starowicz-Bubak uzyskała tytuł magistra biotechnologii, specjalność biologia molekularna, w 2000 r. na Uniwersytecie Jagiellońskim. Doktorat z nauk medycznych uzyskała w ramach międzynarodowego programu doktoranckiego wspólnego dla Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej UNESCO/PAN w Warszawie oraz Uniwersytetu w Utrechcie. Habilitację w dziedzinie nauk medycznych, specjalność biologia medyczna, uzyskała w 2013 r. na Uniwersytecie Jagiellońskim. Tytułu profesora nauk medycznych i nauk o zdrowiu uzyskała w 2021 r.

Profesor Starowicz-Bubak pełni funkcję Kierownika Zakładu Neurochemii Instytutu Farmakologii im. Jerzego Maja PAN (IF PAN) w Krakowie od 2017 r. Wcześniej była kierownikiem Pracowni Patofizjologii Bólu (2013-2017) oraz adiunktem w Zakładzie Farmakologii Bólu (2007-2017). Staż podoktorski odbyła w Endocannabinoid Research Group, Istituto di Chimica Biomolecolare CNR w Pozzuoli, Włochy (2005-2007). Pracowała również jako asystent w Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej UNESCO/PAN w Warszawie (2000-2004).

Od początku kariery jej głównym przedmiotem badań jest określenie roli układów endokanabinoidowego i endowaniloidowego w procesach bólowych. Zajmowała się m.in. przekaźnictwem informacji bólowej, możliwościami jego modulacji, ekspresją znanych oraz identyfikacją nowych elementów układu endokanabinoidowego i endowaniloidowego, a także wskazała neuroanatomiczne, komórkowe i czynnościowe zależności między tymi dwoma układami.

Profesor Starowicz-Bubak jest współautorką ponad 60 publikacji w prestiżowych czasopismach, takich jak Journal of Neuroscience, Science, Pain, Neuropharmacology, British Journal of Pharmacology, J Med. Chem, Curr Pharm Des, Pharmacol Ther, J Pharmacol Exp Ther, Eur J Neurosci, J Neurophysiol. Jej prace były cytowane przez innych badaczy ponad 3400 razy (H-index: 32 według Web of Science, lipiec 2024).

Profesor Starowicz-Bubak jest aktywnym członkiem wielu prestiżowych organizacji naukowych np. International Cannabinoid Research Society, gdzie obecnie pełni funkcję prezydenta (2024-2025), a wcześniej funkcję International Secretary (2022-2023). Jest Przewodniczącą Komisji Rady ds. Rozwoju Instytutu Farmakologii im. Jerzego Maja PAN, członkiem Rady Naukowej Instytutu Farmakologii PAN (kadencja 2019-2022 oraz 2023-2026), Rady Naukowej Instytutu Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego PAN (2019-2022), Rady Naukowej Instytutu Chemii Fizycznej PAN (2023-2026), Członka Rady Programowej jednostki Polskiej Akademii Nauk Stacji Naukowej w Rzymie (2023-2026). Od 2000 roku jest członkiem Komitetu Nauk Fizjologicznych i Farmakologicznych PAN przy Wydziale U Polskiej Akademii Nauk, a w kadencji 2024-2027 dodatkowo pełni funkcję Sekretarza KNFiF PAN. Została wyznaczona przez prof. Marka Konarzewskiego, Prezesa PAN jako osoba odpowiedzialna w PAN w kadencji 2023-2026 za realizację zadań i reprezentowanie PAN w konkursie L’Oréal „Dla Kobiet i Nauki”. Pełnila funkcję Zastępcy Przewodniczącego Rady (2017-2020) w Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej (NAWA). Profesor Starowicz-Bubak pełniła funkcję Prezesa Klubu Stypendystów Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (dwie kadencje: 2017–2019 oraz 2019-2021), zrzeszającego laureatów programów stypendialnych FNP, była przewodniczącą komitetów organizacyjnych wielu konferencji naukowych.

Jako oddana mentorka, profesor Starowicz-Bubak nadzorowała liczne prace doktorskie i magisterskie. Swoją pasję do pracy badawczej przekazuję podopiecznym, studentom i doktorantom. Jej współpracownicy zdobyli finansowanie wielu prestiżowych projektów, takich jak Diamentowy Grant, granty Etiuda NCN, Preludium NCN. Byli wyróżniani nagrodami – stypendium START FNP, nagrodą Prezesa PAN dla najlepszych doktorantów, stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Jej wkład w naukę został doceniony licznymi nagrodami, w tym Stypendium habilitacyjnym L’Oréal Polska dla Kobiet i Nauki przy wsparciu Polskiego Komitetu do spraw UNESCO (2012), Nagrodą Narodowego Centrum Nauki za osiągnięcia w zakresie badań podstawowych w obszarze nauk o życiu (2016) oraz ICRS Mid Career Award w 2023 roku. Otrzymała także Brązowy Krzyż Zasługi za zasługi w działalności na rzecz rozwoju nauki w 2020 roku.

Prof. dr hab. n. med. Waldemar Andrzej Turski jest absolwentem Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Lublinie (1981). Od 1981 roku jest zatrudniony w  Katedrze Farmakologii Doświadczalnej i Klinicznej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie (poprzednio Katedra i Zakład Farmakologii Akademii Medycznej w Lublinie).

Przebieg kariery naukowej:

• stopień naukowy doktora nauk medycznych uzyskał za pracę pt. „Otrzepywania wywołane podaniem betanecholu do hipokampa u szczurów” na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej (obecnie: Uniwersytet Medyczny) w Lublinie w dniu 16 grudnia 1982 roku
• stopień naukowy doktora habilitowanego w zakresie biologii medycznej – farmakologii uzyskał na podstawie oceny ogólnego dorobku i rozprawy habilitacyjnej pt. „Działanie aminokwasów pobudzających na komórki nerwowe jądra ogoniastego kota in vivo i rdzeń kręgowy żaby in vitro” przed Radą Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej (obecnie: Uniwersytet Medyczny) w Lublinie w dniu 17 grudnia 1987 roku
• tytuł naukowy profesora nauk medycznych otrzymał z rąk Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej w dniu 14 lipca 1992 roku.

Staże naukowe:

• 10-31.12.1983 Instytut Maxa Plancka w Getyndze (Prof. Karl-Heinz Sontag);
• 01.1984-30.06.1985 Instytut Naukowy Wander/Sandoz, Bern, Szwajcaria (Dr. Paul Linus Herrling)
• 10.1986-30.11.1987 Naukowe Centrum Psychiatryczne, Baltimore, USA (Prof. Robert Schwarcz)
• 08-30.12.1990 Instytut Naukowy Wander/Sandoz, Bern, Szwajcaria (Dr. Paul Linus Herrling)

Prof. W.A. Turski jest współtwórcą zwierzęcego modelu drgawek padaczkowych i epileptogenezy wywołanego substancjami cholinomimetycznymi, który od lat 80. XX wieku stał się kanonem w badaniach nad padaczką. Za wkład w światowy rozwój badań nad padaczką został uhonorowany międzynarodową nagrodą zespołową „Michael Preis 1985/86” (Stiftung Michael, Bonn, Niemcy) i zespołową Nagrodą Polskiej Akademii Nauk, Wydziału Nauk Medycznych, Warszawa, (1984).

Równolegle, od lat 80. XX wieku Prof. W.A. Turski prowadzi badania nad znaczeniem metabolitów tryptofanu powstających na szlaku przemian kynureniny zogniskowane przede wszystkim na regulacji powstawania i roli kwasu kynureninowego. Po raz pierwszy udokumentował obecność kwasu kynureninowego w mózgu i określił podstawowe zasady regulacji jego syntezy w mózgu. Uczestniczył w pionierskich badaniach nad rolą kwasu kynureninowego w gałce ocznej. W pierwszych latach XXI wieku zainicjował szeroko zakrojone badania nad znaczeniem kwasu kynureninowego poza układem nerwowym, głównie w przewodzie pokarmowym. Po raz pierwszy wskazał egzogenne źródła kwasu kynureninowego i postawił hipotezę o celowości suplementacji żywności tą substancją w celu zapobiegania rozwojowi chorób z kręgu zespołu metabolicznego. Jest współautorem 110 publikacji dotyczących kwasu kynureninowego i innych metabolitów tryptofanu. Prof. W.A. Turski jest twórcą w 8 patentach, z czego 6 dotyczy nowego zastosowania medycznego kwasu kynureninowego.

Za swoje badania otrzymał Nagrodę Prezesa Rady Ministrów za wybitne osiągnięcie naukowe (1995) i został laureatem prestiżowego subsydium Fundacji Nauki Polskiej „Mistrz” edycja 2008. Ponadto, w latach 1983 – 2009 14-krotnie otrzymywał zespołową Nagrodę Ministra Zdrowia za badania nad padaczką i rolą kynurenin w organizmie.

Prof. W.A. Turski jest nauczycielem akademickim, autorem kilku rozdziałów w podręcznikach do nauki farmakologii dla studentów. Jest promotorem 15 doktoratów; 4 jego doktorantów uzyskało stopień doktora habilitowanego, a 3 z nich tytuł profesora.

Pełnił funkcję kierownika w Zakładzie Toksykologii Instytutu Medycyny Wsi w Lublinie w latach 1993-2013, p.o. kierownika, a następnie kierownika Katedry Farmakologii Doświadczalnej i Klinicznej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie w latach 2011-2022.

Był członkiem Komitetu Fizjologii PAN; obecnie jest członkiem Komitetu Neurobiologii PAN i Komitetu Nauk Fizjologicznych i Farmakologicznych PAN. Przez kilka kadencji był członkiem Rady Naukowej Instytutu Farmakologii PAN w Krakowie; obecnie jest członkiem Rady Naukowej Instytutu Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PAN w Warszawie.

Dagmara Mirowska-Guzel w 1999 r. ukończyła Wydział Lekarski Akademii Medycznej w Łodzi (obecnie Uniwersytet Medyczny w Łodzi), od 2000 r., zatrudniona w Katedrze i Zakładzie Farmakologii Doświadczalnej i Klinicznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, od 2013 r. kieruje Katedrą i Zakładem. Obroniła pracę doktorską w 2002 r. w Akademii Medycznej w Warszawie (obecnie Warszawski Uniwersytet Medyczny – WUM), w 2009 r. uzyskała stopień dr hab. n. med., w 2014 r. tytuł profesora. Jest specjalistą neurologiem i farmakologiem klinicznym. W latach 2002 oraz 2005-2006 przebywała na stypendium naukowym Europejskiego Towarzystwa Neurologicznego (ENS) oraz Europejskiej Federacji Towarzystw Neurologicznych (EFNS) w Instytucie Psychiatrycznym Maxa-Plancka w Monachium. W latach 2013-2018 była konsultantem wojewódzkim w dziedzinie farmakologii klinicznej w województwie mazowieckim. Jest członkiem Interdyscyplinarnego Zespołu doradczego do spraw finansowania międzynarodowej współpracy naukowej przy Ministrze Edukacji i Nauki (od 2019 r.), przewodniczącą Komitetu Terapii i Nauk o Leku Polskiej Akademii Nauk w kadencji 2020-2024 i 2024-2028. Od 2023 r. prezes Towarzystwa Naukowego Warszawskiego i wiceprezes Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego. Jest także przewodniczącą Polskiego Towarzystwa Farmakologii Klinicznej i Terapii (od 2024 r.)., członkiem zarządu Polskiego Towarzystwa Farmakologicznego oraz Sekcji Stwardnienia Rozsianego i Neuroimmunologii Polskiego Towarzystwa Neurologicznego (kadencja 2021-2024). W 2023 r. została powołana na eksperta Zespołu ds. Świadczeń z Funduszu Kompensacyjnego Badań Klinicznych przy Rzeczniku Praw Pacjenta. Od 2020 r. należy do Zespołu Języka Medycznego (obecnie Zespołu Języka w Medycynie) Rady Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk. Jest członkiem rady naukowej Polskiego Towarzystwa Bezpiecznej Farmakoterapii, przewodniczącą zespołu ekspertów ds. akredytacji do prowadzenia specjalizacji w dziedzinie farmakologii klinicznej, członkiem zespołu ds. opracowania programu specjalizacji w dziedzinie farmakologii klinicznej i członkiem komisji przeprowadzającej egzamin specjalizacyjny w tej dziedzinie. Jej zainteresowania naukowe wiążą się z farmakoterapią chorób autoimmunologicznych ośrodkowego układu nerwowego, ze szczególnym uwzględnieniem stwardnienia rozsianego. Od 2016 r. należy do grona ekspertów tworzących i publikujących polskie rekomendacje diagnostyki i leczenia tej. Była także zaangażowana w badania mające na celu określenie zmian w charakterystyce demograficznej i klinicznej chorych na stwardnienie rozsiane na przestrzeni 30 lat, w odniesieniu do zmieniających się kryteriów diagnostycznych choroby. Na tej podstawie powstała rozprawa doktorska, której była promotorem. Nurt działań naukowych obejmuje także badanie zmian neuroprzekaźnictwa w ośrodkowym układzie nerwowym oraz zachowania zwierząt w modelach doświadczalnych pod wpływem leków i innych substancji, w tym pochodzenia roślinnego o potencjale terapeutycznym. Pozwala to uzupełniać informację na temat ośrodkowych mechanizmów działania, w tym także wyjaśniać mechanizmy wybranych działań niepożądanych. Ten zakres aktywności naukowej jest bezpośrednio związany z zainteresowaniem tematyką bezpieczeństwa farmakoterapii, zarówno w obszarze przedklinicznym, jak i klinicznym, ze szczególnym uwzględnieniem badań porejestracyjnych. Wielokrotnie nagradzana przez JM rektora Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego za osiągnięcia naukowe, dydaktyczne oraz organizacyjne, w tym organizację pomocy medycznej dla uchodźców z Ukrainy. W 2005 r. uzyskała Nagrodę w dziedzinie Neurologii im. Anatola Dowżenki Rady Naukowej Instytutu Psychiatrii i Neurologii. Odznaczona Brązowym Krzyżem Zasługi. Jest promotorem 11 obronionych rozpraw doktorskich, 4 kolejne są w toku. Jest autorką i współautorką 150 publikacji recenzowanych o łącznym współczynniku oddziaływania (IF) ponad 270 punktów, cytowanych cytowanych ponad 2400 razy. Działalność naukową, dydaktyczną i organizacyjną łączy z działalnością lekarską – pracuje w Poradni Przyklinicznej Instytutu Psychiatrii I Neurologii.